Pierwszym problemem wielu hodowców zgłaszających się do mnie w celu sporządzenia umowy jest możliwość wyłączenia rękojmi w umowie – czyli zniwelowanie odpowiedzialności za wady fizyczne sprzedanego psa.
O rękojmi pisałam na blogu wiele, jeśli nie czytałeś to zostawiam link do jednego z moich wpisów – Czy hodowca odpowiada za wszystko? Kilka słów o rękojmi w wersji 2.0.
Odpowiedź na pytanie o wyłączenie rękojmi jest dość prosta, są przypadku kiedy ową straszną rękojmie wyłączyć możemy – Wyłączenie rękojmi w umowie sprzedaży.
Postawić jednak należy pytanie – czy odpowiedzialność hodowcy za wady sprzedanego psa opiera się tylko i wyłącznie o rękojmie?
Niestety odpowiedź Wam się drodzy Hodowcy nie spodoba – odpowiedzialność za wady za sprzedanego psa nie opiera się tylko i wyłącznie o rękojmie.
Nabywca, czyli druga strony umowy może oprzeć swoje roszczenia w stosunku do was o ogólne przepisy odszkodowawcze opisane w art. 471 kodeksu cywilnego.
Roszczenie odszkodowawcze
Przepisy prawa cywilnego przewidują tzw. roszczenia odszkodowawcze.
W przypadku zawarcia umowy sprzedaży możemy mówić wyłącznie o roszczeniach odszkodowawczych za nienależyte wykonanie umowy po stronie sprzedającego.
Kwestię tę reguluje art. 471 i następne kodeksu cywilnego:
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Pamiętajcie – co ważne odpowiedzialności odszkodowawczej w samej umowie sprzedaży nie można wyłączyć tak jak rękojmi.
W oparciu o art. 471 kodeksu cywilnego prowadzone są spory sądowe pomiędzy hodowcami, gdzie w umowie sprzedaży bez wątpliwości można było skutecznie wyłączyć rękojmie.
Zapytacie – no okej, ale czym to się różni od rękojmi? Odpowiedź poniżej 🙂
Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej
Zgodnie z poglądami orzecznictwa oraz doktryny przepisy o rękojmi za wady sprzedanego psa są zbliżone do ogólnych zasad odpowiedzialności odszkodowawczej.
Mówiąc prawnie – przepisy o rękojmi są przepisami szczególnymi w stosunku do zasad ogólnych wskazanych w art. 471 kodeksu cywilnego.
Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej:
- wykazanie istnienia szkody – w przypadku sprzedaży psa przez szkodę będziemy rozumieli istnienie wady fizycznej u sprzedanego psa oraz koszty związane m.in. z leczeniem
- wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy powstaniem szkody a zachowaniem się sprzedającego
- brak należytej staranności po stronie sprzedającego – wina sprzedającego.
Co ważne – przy procesie cywilnym to na nabywcy spoczywa obowiązek wykazania ww. przesłanek, czyli sytuacja trochę odwrotna aniżeli w przypadku rękojmi.
Różnice pomiędzy odpowiedzialnością odszkodowawczą z art. 471 k.c. a rękojmią
Kwestia związana z różnicami pomiędzy tymi dwiema instytucjami jest zagadnieniem typowo prawnym.
Roszczenia te w procesie wykazywania przed sądem różnią się od siebie, ale nie są to jakieś bardzo drastyczne różnice.
Podstawowe różnice:
- rękojmia jest tzw. odpowiedzialnością absolutną niezależną od winy sprzedającego natomiast roszczenie odszkodowawcze oparte jest o zasadę winy, którą jesteśmy zobowiązani wykazać (niedochowanie należytej staranności)
- rękojmia jest regulacją szczególną a roszczenie odszkodowawcze regulacją ogólną
- w rękojmi obowiązuje domniemanie istnienia wady a w przypadku zasad odszkodowawczych należy wykazać istnienie wady.
Czy hodowca może się skutecznie bronić przed roszczeniem odszkodowawczym?
Na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć TAK!
W mojej ocenie obrona w oparciu o przepis art. 471 kodeksu cywilnego jest łatwiejsza dla sprzedającego niż w oparciu o rękojmie.
Zapytacie dlaczego?
Odpowiedź jest prosta – odpowiedzialność odszkodowawcza oparta jest o zasadę winy a rękojmia ma charakter absolutny.
Podkreślić należy, że w przypadku roszczenia odszkodowawczego to nabywca zobowiązany jest do wykazania szkody, związku przyczynowego oraz winy hodowcy.
To co najważniejsze w procesie odszkodowawczym to wykazanie, że jako hodowcy nie ponosimy winy za daną wadę, czyli wykazanie zachowanie należytej staranności!
Jak to zrobić?
Zależy to zawsze od konkretnego przypadku ale mogę Wam podać przykład:
- roszczenie o szkodę z tytułu wystąpienia u psa dysplazji – wykazanie przez hodowcę, że dochował należytej staranności i np. dobrał rodziców przebadanych wolnych od dysplazji.
Bardzo istotne jest również w umowach określenie celu sprzedaży psa – cel ten będzie nam w dużej mierze miarkował wysokość odszkodowania.
Inne możliwości będzie miał nabywca, który nabył psa bez określonego celu (wtedy z doświadczenia od razu będzie podnoszone, że pies był nabyty w celach wystawowych) a inne w przypadku nabycia psa na kolanka – pupila domowego.
Nabywca, który nabył psa jako pupila domowego np. nie może dochodzić utraconych korzyści z tytułu braku możliwości hodowania na zakupionym psie – ponieważ nigdy ich nie miał osiągnąć. O celach umowy sprzedaży pisałam we wpisie – Czy możliwe jest sprzedanie psa na kolanka?
W moim Sklepie możesz poczytać o różnych umowach stosowanych w hodowli.
No to tyle 🙂 Miłej lektury na weekend 🙂
Agnieszka Łyp-Chmielewska
adwokat
Zdjęcie: Chris F.
***
Przeczytaj także:
- Jak to jest z tymi dokumentami dla psa
- Dlaczego warto zawierać umowę rezerwacji szczeniaka
- Ryzyko kupna psa od obcokrajowca lub zagranicznego hodowcy.
***
Czy hodowca pokrywa koszty leczenia wadliwego szczeniaka czyli kilka słów o odpowiedzialności hodowcy za wady sprzedanego szczenięcia
Mam nadzieję, że pamiętacie, że od stycznia 2023 roku weszły zmiany w przepisach związanych z zasadami odpowiedzialności hodowcy za wady sprzedanego szczeniaka w przypadku sprzedaży konsumentowi?
Jeśli nie, to możecie poczytać o tym we wpisie Czy będzie się opłacało prowadzenie hodowli psów rasowych od stycznia 2023 r. czyli kilka słów o zmianach w odpowiedzialności hodowcy za sprzedane szczenięta [Czytaj dalej…]
